Sezon jesienno – zimowy zbliża się wielkimi krokami. W części zakładów pracy, to pracodawcy fundują szczepienia ochronne pracownikom. Zastanówmy się czy od takiego świadczenia należy odprowadzić składki i podatek?
Przychód ze stosunku pracy
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 12 ust. 1 stanowi, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności:
- wynagrodzenia zasadnicze,
- wynagrodzenia za godziny nadliczbowe,
- różnego rodzaju dodatki, nagrody,
- ekwiwalenty za niewykorzystany urlop
- wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Co zastem w przypadku gdy tylko część kwoty zostanie zrefundowane z zakładu pracy? W takim przypadku rozpoznać należy świadczenie „częściowo nieodpłatne”. Przychód pracownika musi zostać pomniejszony o część płatną samodzielnie przez pracownika.
Warto przytoczyć w tym miejscu wyrok TK z dnia 8 lipca 2014 r. K 7/13, zgodnie z którym przychodem pracownika jest wyłącznie przychód, który spełnia łącznie trzy warunki:
- zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
- zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenie aktywów lub uniknięcie wydatku, który musiałby ponieść,
- korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
Niestety naszym zdaniem, co do zasady szczepienie przeciw grypie będzie uznawane za przychód, tym samym będzie rodziło obowiązek obliczenia, pobrania i wpłaty podatku dochodowego. Z goła odmiennie, gdyby szczepienie miałyby charakter obligatoryjny, spowodwane charakterem wykonywanej pracy. Pracodawca po wpisaniu listy szczepień koniecznych dla zdrowia i życia pracownika zgodnie z art. 222 k.p. mógłyby uznać, że pracownik nie ma wyboru co do wykonania szczepienia i zgodnie z wyrokiem TK pracodawca nie musiałby rozpoznać obowiązk podatkowego.
Co ze składkami?
W przypadku gdy pracodawca zamieści w regulamienie pracy lub układzie zbiorowym pracy informację o częściowej odpłatności świadczeń na szczepienia ochronne, w takim przypadku świadczenie takie nie będzie objęte koniecznością oskładkowania ZUS. Mowa o tym w § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe podstawy wymiaru składek nie będą stanowiły korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji.